Đường nước hoạt động tối ưu được xem là một trong những cách tốt nhất để tăng hiệu suất. Ở đây, chúng tôi xem xét làm thế nào để có được những phương pháp đúng.
Theo Ian Lowery, chuyên gia về gia cầm cho rằng cung cấp nước an toàn, hợp khẩu vị với lượng dùng vừa đủ là cơ sở để đạt được tiềm năng di truyền về tăng trưởng và sản xuất trứng ở đàn gia cầm.
Dịch vụ Thú Y của Lowery of Crowshall, Attleborough, Norfolk, đặc biệt quan tâm đến nước uống cho gia cầm.
Ông giải thích rằng gia cầm có hoạt tính chuyển hoá rất tích cực và do đó phụ thuộc nhiều vào nước.
Theo ông Lowery: “Bất kỳ vấn đề nào về nguồn cung cấp nước hoặc độ sạch trong một đơn vị đều dẫn đến phát sinh những vấn đề sản xuất và sức khoẻ nhanh chóng.
Cũng có sự tương quan chặt chẽ giữa nước và tiêu thụ thực phẩm – thiếu nước sẽ ảnh hưởng đến lượng tiêu thụ thức ăn và tiềm năng sản xuất sẽ giảm sút.
Việc quản lý nguồn cung cấp nước sạch và an toàn có thể tăng tối đa tiêu thụ thức ăn và hiệu suất của gia cầm.
Vi chất dinh dưỡng
Sự tích tụ các vi chất dinh dưỡng như sắt, mangan, nitrat và sunfat trong nước có thể liên quan đến các hội chứng bệnh đặc trưng ở gia cầm, đặc biệt là các đàn bị nhốt trong một thời gian dài.
Trong khi nguồn nước được đánh giá bởi công ty cung cấp nước thì trách nhiệm kiểm tra trên đơn vị khoan lỗ đang giảm xuống ở các trang trại.
Mức độ kiểm định và mức độ dung sai sẽ phụ thuộc vào chương trình đảm bảo mà trại nuôi đang làm và phải được thực hiện bởi phòng thí nghiệm có uy tín.
Các vi chất dinh dưỡng thường ở một mức độ nhất định nhưng nó có thể không đủ cao để gây ra vấn đề. Nếu hàm lượng sắt không quá cao thì sẽ không gây ra các vấn đề sức khoẻ trực tiếp, nhưng nó có thể thúc đẩy sự phát triển của một số vi khuẩn và dẫn tới sự hình thành màng sinh học trong các đường ống dẫn ảnh hưởng đến sự ngon miệng.
Vi sinh vật
Ông Lowery cảnh báo: “Vi khuẩn, virus, nấm men có thể đáng lo ngại nếu chúng cư trú trong hệ thống nước uống.
Nhìn chung, vi khuẩn cần được kiểm tra bởi vì chúng dễ dàng phát triển trong phòng thí nghiệm và có thể dùng làm chất chỉ thị cho sự có mặt của các vi sinh vật khác.
Các loài vi khuẩn như E.coli hoặc Pseudomonas có thể gây bệnh trực tiếp trong khi các loài khác có thể có tác động gián tiếp. Nếu các vi khuẩn này có mặt ở số lượng lớn thì chúng vẫn có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch của hệ thống và sản lượng sẽ giảm sút khi gia cầm tiêu tốn năng lượng để chống lại các thử thách. Số lượng vi khuẩn lớn cũng có thể gây ra sự mất cân bằng trong vi khuẩn đường ruột, dẫn đến viêm ruột và chuyển hóa thức ăn kém hoặc yêu cầu điều trị kháng sinh.
Màng sinh học
Màng sinh học bắt đầu bởi một tiểu phân vi sinh vật dính liền với các bề mặt nhựa bên trong đường ống. Một khi bộ màng sinh học được tạo ra, nó có thể tiêu diệt các vi sinh vật khác – nấm men, nấm mốc và vi khuẩn, ông Lowery giải thích.
Vi khuẩn sinh học trải qua 3 giai đoạn – xâm nhập, phát triển và phân tán.
Ban đầu, khi vi khuẩn xâm nhập vào lớp lót ống, có thể tồn tại một số lượng nhỏ hơn đang trôi nổi trong nước.
Việc lấy mẫu nước tự do có thể mang lại mức độ thấp trong suốt giai đoạn tiến hoá và tăng trưởng. Tuy nhiên, một khi giai đoạn phân tán bắt đầu sẽ có vô số các vi khuẩn trong dòng nước.
Điều đó có nghĩa là cần phải xác định rõ mức độ của vấn đề như thế nào trong 2 giai đoạn đầu. Đối với vấn đề này, các bác sỹ thú y sẽ bắt đầu sử dụng nội soi hoặc que thông ống dài 30-45cm để đánh giá chính xác hơn số lượng vi khuẩn trên đường ống.
Khả năng cho gia cầm con
Người chăn nuôi và người nuôi gà đẻ thường cung cấp các bình đựng nước để tối đa hóa việc tiêu thụ nước sớm. Người nuôi gà thịt nên giảm áp suất nước trong những ngày đầu nhằm khuyến khích lượng nước uống sớm. Với áp suất thấp hơn, núm vú không bị đẩy chặt vào mặt tựa khiến cho gia cầm con dễ dàng kích hoạt, ông Lowery gợi ý.
Việc sử dụng giống tốt và đánh giá bầy trong 24-48 giờ ở gà con sẽ cho thấy liệu gà con có đang uống nước nhờ mối quan hệ chặt chẽ giữa lượng thức ăn ăn vào và lượng nước tiêu thụ hay không.
Thuốc màu để bôi lên lưỡi gà con cũng sẽ giúp xác định được liệu gà con có đang uống nước hay không.
Mầm bệnh và dòng nước
Dòng nước sạch và ngọt rất quan trọng trong việc giảm sự tích tụ mầm bệnh và màng sinh học.
Thách thức lớn nhất là khi gà con sử dụng lần đầu tiên. Nhiệt độ trong nhà nên được thiết lập cao 33-34 ° C và lượng gia cầm tương đối thấp.
Nhà ở nên được thiết kế để đối phó với số lượng lớn các loài gia cầm đang phát triển ví dụ như 40.000 gia cầm 2.2kg. Ban đầu, 40.000 gà con sẽ chỉ nặng 45g. Do đó, nhu cầu về nước của chúng thấp và dòng chảy qua các đường ống là tối thiểu.
Nước ấm ứ đọng trong đường truyền sẽ thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn và cho phép các phần tử rơi ra khỏi hệ thống và lắng xuống dưới ống.
Vấn đề có thể tăng lên khi nhiệt độ nước tăng theo nhiệt độ cơ thể. Ở những mức độ này, lượng tiêu thụ nước ở gà con giảm, làm cho lưu lượng giảm xuống và chu kỳ được thiết lập.
Thuốc trong nước uống
Kháng sinh phải được quan tâm đặc biệt như một phần của cách tiếp cận quản lý kháng sinh. Ông Lowery nói rằng liều lượng không thích hợp có thể góp phần vào sự phát triển của đề kháng.
Máy định lượng phải được duy trì tốt và được kiểm tra cũng như hiệu chuẩn chính xác.
Theo thời gian, máy sẽ bị tắc nghẽn và đồng hồ hoạt động không chính xác. Tất cả các dòng phải đảm bảo thông suốt để tất cả các loài gia cầm nhận đầy đủ lượng kháng sinh ngay từ buổi đầu điều trị. “Lượng kháng sinh phân tán không đều sẽ thúc đẩy kháng kháng sinh”, ông cảnh báo.
Nhiệt độ và tiêu thụ
Nhiệt độ nước tăng lên từ giai đoạn đầu và cuối của hệ thống phụ thuộc vào nhiệt độ trong nhà và thời gian nước trong đường ống. Khi nước đến gần nhiệt độ cơ thể thì lượng tiêu thụ giảm, vì vậy điều quan trọng là duy trì nước mát, ông Lowery nói.
Chu kỳ sản xuất sẽ dễ dàng duy trì nguồn nước mát vì nhu cầu giữ tốc độ lưu lượng thông qua hệ thống. Ví dụ, một đàn gà thịt 40 ngày tuổi có thể tiêu thụ 15.000 lít mỗi ngày với nhiệt độ trong nhà ở 19 ° C và tốc độ dòng chảy cao.
Nhưng cùng một đàn ở một ngày tuổi sẽ tiêu thụ chỉ 400l mỗi ngày ở nhiệt độ 33oC. Điều này cần được quan tâm và phải mở vòi nước ít nhất mỗi ngày một lần trong giai đoạn này cho đến khi nước mát.
Axit hóa
Nước axit hóa – hoặc làm giảm độ pH trong nước – là một cách hữu ích để thúc đẩy vi khuẩn đường ruột có tính axit. Điều này ngăn chặn các vi khuẩn có hại không phát triển mạnh trong ruột có tính acid. Bằng cách axit hóa nước, có thể làm giảm mức độ viêm ruột, do đó cắt giảm nhu cầu sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh. Hệ ruột khỏe mạnh cũng cải thiện việc tiêu hóa và chuyển đổi thức ăn
Các sản phẩm có sẵn thường pha trộn axit hữu cơ và có thể chứa chất ổn định cũng như chất tăng hương vị. Ông Lowery cho biết: “có một vấn đề là dư lượng có thể hình thành trong đường ống, điều này khuyến khích hình thành các màng sinh học nên cần phải thận trọng. Cần phải phân biệt giữa các sản phẩm làm sạch đường truyền và các sản phẩm axit hóa trong nước bởi vì nhìn chung chúng rất khác nhau.
Điều quan trọng là không nên dùng liều thấp. Độ pH phải giảm từ 4 đến 4,5 nếu không nấm có thể hình thành rất nhanh trong đường ống.
“Các axit nên được sử dụng trong thời gian dài (ví dụ, liên tục 10 ngày) và được xen kẽ với một chất làm sạch trong 10 ngày để duy trì đường truyền sạch”, ông nói.
Sử dụng chất làm sạch trong khi các gia cầm đang ở tại chỗ là một giải pháp không hoàn hảo đối với đường nước bẩn. Tỷ lệ tạp chất phải thấp và phù hợp với khuyến nghị của nhà sản xuất để đảm bảo nước uống an toàn. Ví dụ, khoảng 100ml sản phẩm trên mỗi 1000l nước hoặc nói cách khác yếu hơn 400 lần so với nồng độ được sử dụng trong quá trình quay vòng để có thể làm sạch dòng nước hiệu quả.
Tác nhân làm sạch
Ông Lowery khuyên: “Cách tốt nhất để chống lại sự lây nhiễm từ dòng chảy thấp là đảm bảo nước sạch trước khi gia cầm vào nhà.
Do đó, việc khử trùng đường uống cuối cùng là rất quan trọng và sử dụng nhiều loại chất tẩy rửa. Điều quan trọng là chọn một sản phẩm có công dụng làm sạch đường truyền và phải đảm bảo nó được định lượng theo tỷ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất.
Các hệ thống định lượng đường nước thường được thiết lập với tỉ lệ 1-2% – tức là 10l dung dịch sẽ xử lý 1.000 lít ở mức 1% và 500 lít ở mức 2%.
Nhưng để làm sạch dòng nước một cách triệt để, hầu hết các chất làm sạch đòi hỏi tỷ lệ tạp chất 3-4%, điều này có thể yêu cầu một máy pha loãng khác hoặc pha loãng trực tiếp vào bể thu nước
Lựa chọn sản phẩm
Lựa chọn sản phẩm cũng rất quan trọng và phải thảo luận với các nhà chăn nuôi gia cầm cũng như các nhà sản xuất khử trùng để lựa chọn sản phẩm đúng. Ví dụ, một sản phẩm đơn giản như hydrogen peroxide có đủ để chuyển đổi màng sinh học hay cần một phần tử axit để phá vỡ chất vôi lắng? Ở các vùng nước cứng, chất vôi lắng có thể làm cho đường ống trở nên gồ ghề, tạo ra một bề mặt lý tưởng cho màng sinh học.
Tính ổn định của sản phẩm
Một xem xét khác là tính ổn định của sản phẩm. Các chất làm sạch có một lượng hữu cơ hoạt tính và trong những điều kiện đơn giản, nó được sử dụng khi các sản phẩm tiếp xúc với tạp chất hoặc mầm bệnh, làm giảm khả năng hoạt động của chúng.
Vì vậy, số lượng các mầm bệnh càng cao thì sản phẩm càng nhanh mất tác dụng.
Để kiểm tra hiệu quả của một sản phẩm ở cuối đường nước, có thể sử dụng đồng hồ đo ORP (khả năng giảm oxy hóa).
Đồng hồ ORP đo khả năng còn lại của chất khử trùng để xử lý mầm bệnh. Một mẫu lấy từ đầu nguồn nước có thể được so sánh với mẫu lấy từ cuối nguồn. Dòng nước sạch khi hai chỉ số giống nhau hoặc ít nhất là gần giống nhau. Ông Lowery nói rằng các dòng nước có thể được làm sạch nhiều lần cho đến khi đạt được điều này.
Đường truyền phải được rửa bằng nước sạch trước khi gia cầm được đưa vào.
Ghi lại việc sử dụng nước
Các chương trình đảm bảo yêu cầu phải ghi lại lượng nước tiêu thụ và dữ liệu này có thể được sử dụng như một công cụ quản lý quan trọng.
Lập bản đồ số liệu và so sánh chúng với lịch sử tiêu thụ của đơn vị và dữ liệu từ các công ty chăn nuôi về mức tiêu dùng trung bình nhằm phát hiện vấn đề mới nổi để chúng có thể được giải quyết trước khi trở thành vấn đề.
Áp suất nước
Mức tiêu thụ nước tăng gấp đôi trong chu kỳ 24 giờ – ban đầu sau khi các con gia cầm tỉnh dậy và sau đó đi ngủ. Điều này đặt một nhu cầu lớn về áp suất nước, có nghĩa là một số loài gia cầm không được cung cấp nước đầy đủ.
Trên các đơn vị lớn, với một số chuồng, đáng kinh ngạc là khi đèn bật lên có thể làm giảm nhu cầu đột ngột từ toàn bộ đàn.
